Badania naukowe

Zakład Anatomii Zwierząt:

Badania naukowe
Prof. dr hab. Maciej Janeczek
Dr hab. Aleksander Chrószcz, prof. uczelni

Badania z zakresu archeozoologii i paleopatologii, badania in vivo na modelach zwierzęcych. Współpraca z Instytutem Archeologii Uniwersytetu Wrocławskiego i Instytutem Archeologii i Etnologii PAN we Wrocławiu, Instytutem Archeologii Słowackiej Akademii Nauk w Nitrze, Katedrą Anatomii Zwierząt Wydziału Medycyny Weterynaryjnej Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Zakładem Chirurgii Eksperymentalnej i Badania Biomateriałów Wrocławskiego Uniwersytetu Medycznego, Katedrą Anatomii Zwierząt Uniwersytetu w Stambule.

Dr hab. Halina Purzyc

Halina Purzyc jest lekarzem weterynarii. Na naszym Uniwersytecie uczy ona studentów anatomii zwierząt. Głównym tematem jej badań jest morfologia i morfometria koni, a także neuroanatomia weterynaryjna oraz anatomia zwierząt laboratoryjnych – szczególnie ich
unaczynienie. Prowadzi ona współpracę ze Szkołą Główną Gospodarstwa Wiejskiego w
Warszawie oraz Uniwersytetem Weterynaryjnym i Farmaceutycznym w Koszycach na
Słowacji.

Dr n. wet. Joanna Klećkowska-Nawrot
Dr n. wet. Karolina Goździewska-Harłajczuk

Badania z zakresu morfologii i rozwoju narządu wzroku, wybranych narządów układu trawiennego (narząd smaku, żołądek) oraz wybranych narządów układu chłonnego (HALT, GALT) u gadów, ptaków i ssaków. Metody badawcze: histologiczne, histochemiczne, immunohistochemiczne oraz ultrastrukturalne (TEM, SEM).
Współpraca z Ogrodem Zoologicznym we Wrocławiu, Pracownią Mikroskopii Elektronowej UP we Wrocławiu, Muzeum Przyrodniczym UP we Wrocławiu, Pracownią Technik Mikroskopowych Uniwersytetu Wrocławskiego, Zakładem Hodowli Drobiu Instytutu Hodowli Zwierząt UP we Wrocławiu, Katedrą Nauk Morfologicznych SGGW w Warszawie, Instytutem Psychologii Polskiej Akademii Nauk w Warszawie oraz Zakładem Chorób Drobiu Państwowego Instytutu Weterynaryjnego-Państwowego Instytutu Badawczego w Puławach.

Dr Edyta Pasicka

Profil naukowy: autorka opracowań naukowych na temat anatomii zwierząt udomowionych i dziko żyjących, hodowli i użytkowania koni, struktury aparatu ruchu oraz morfometrii czynnościowej, badań kraniometrycznych, osteometrycznych, odontometrycznych, genetycznych w zakresie rodziny Equidae oraz tafonomii i osteologii ich kopalnych przedstawicieli, a także archeozoologii oraz paleopatologii. Współpraca naukowa: Natural Resources Institute Finland (Luke), Finland. Equine and Small Animal Medicine, Faculty of Veterinary Medicine, University of Helsinki, Finland. Department of Anatomy, Osteoarchaeology Lab, Faculty of Veterinary Medicine, İstanbul University, Turkey. The Royal (Dick) School of Veterinary Studies and The Roslin Institute, The University of Edinburgh, Easter Bush Veterinary Campus, Midlothian, Scotland. Department of Animal Anatomy, Faculty of Veterinary Medicine, NULES, Kiev, Ukraine. National Museum of Natural History, National Academy of Sciences of Ukraine, Kiev, Ukraine.

Dr n wet. Dominik Poradowski

Badania z zakresu:
- wpływ połączeń niesteroidowych leków przeciwzapalnych, leków cytostatycznych oraz bisfosfonianów na żywotność, cykl komórkowy oraz apoptozę komórek linii komórkowej kostniakomięsaka psa (D-17) oraz człowieka (U-2 OS),
- porównanie ekspresji markerów komórkowych tj. COX-2, mPGES-1 czy osteokalcyna w komórkach spontanicznych kostniakomięsaków pochodzących od psów i ludzi oraz w komórkach pochodzących z ustalonych linii komórkowych,
- próba wyprowadzenia pierwotnej linii komórkowej podścieliska zastawki dwudzielnej i aortalnej świni,
- ocena poziomu ekspresji TGF-β, kolagen III, elastyna, MMP-2 w komórkach podścieliska zastawki dwudzielnej i aortalnej świni,
- wpływ angiotensyny II, benazeprilu, cirazoliny oraz kofeiny na komórki podścieliska zastawki dwudzielnej i aortalnej świni.
Współpraca z CEU Cardinal Herrera University.

Zakład Fizjologii Zwierząt:

Wpływ dodatków żywieniowych na organizm zwierząt oraz jakość produktów pochodzenia zwierzęcego.
Zespół: Bożena Króliczewska, Dorota Miśta, Ewa Pecka-Kiełb, Edyta Wincewicz, Jolanta Bujok, Wojciech Zawadzki

Celem badań naukowych prowadzonych w tym obszarze jest wzbogacenie wiedzy o odżywczych i prozdrowotnych właściwościach dodatków roślinnych, mineralnych czy preparatów mineralno-tłuszczowych bogatych w składniki bioaktywne. Wzbogacanie pożywienia w substancje bioaktywne wpływa nie tylko na wrażenia smakowe i zapachowe pokarmu, przez co zwiększa apetyt, poprawia perystaltykę jelit, wydzielanie enzymów trawiennych i żółci, ale również korzystnie oddziaływuje na mikroflorę przewodu pokarmowego ułatwiając procesy trawienie. Dodatki aktywne biologicznie wpływają również korzystnie na jakość produktów zwierzęcych.
Zachowanie dobrego zdrowia jest w dużym stopniu uzależnione od sposobu żywienia. Żywieniowa modulacja aktywności systemu odpornościowego połączona z zapewnieniem odpowiednich parametrów produkcyjnych i ekonomicznych to zagadnienie, które wciąż wymaga intensywnych badań. Zwiększone zainteresowanie dodatkami posiadającymi właściwości immunostymulacyjne nastąpiło z dniem 1 stycznia 2006 r., kiedy to zgodnie z Rozporządzeniem (WE) nr 1831/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 września 2003 r, wprowadzono zakaz stosowania w żywieniu zwierząt antybiotykowych stymulatorów wzrostu.
Ponadto, przedmiotem naszych zainteresowań są badania wpływu bioaktywnych substancji pochodzenia roślinnego z wykorzystaniem modeli zwierzęcych w celu poznania ich fizjologicznych i molekularnych mechanizmów. Niektóre z tych substancji stymulują układ immunologiczny i rozrodczy, pobudzają krążenie krwi, działają antybakteryjnie, przeciwzapalnie a także antyoksydacyjnie i detoksykacyjnie na organizm. Jednakże mimo wielu prowadzonych na świecie badań wciąż nie znamy mechanizmów w jaki działają na organizm.

Badania aktywności mikroflory przewodu pokarmowego w procesach fermentacji in vitro oraz in vivo u zwierząt.
Zespół: Dorota Miśta, Bożena Króliczewska, Ewa Pecka-Kiełb, Jolanta Bujok, Wojciech Zawadzki

Celem badań jest poznanie procesów mikrobiologicznych zachodzących w komorach fermentacyjnych w przewodzie pokarmowym przeżuwaczy i zwierząt monogastrycznych, jak również określenie wpływu proekologicznych dodatków żywieniowych na powyższe procesy. Mikroorganizmy przewodu pokarmowego tworzą swoisty ekosystem, w którym populacje zasiedlające różne nisze ekologiczne wykorzystują jako pokarm inne populacje lub produkty ich metabolizmu, a często konkurują ze sobą o pokarm, wpływając przy tym na kierunek przemian substratu. Stabilność populacji mikroorganizmów zasiedlających jelita jest warunkiem prawidłowego wchłaniania i wykorzystania pokarmu, co istotnie wpływa na zdrowie zwierząt. U zwierząt monogastrycznych jelito grube jest miejscem, gdzie bakterie saprofityczne występują w największej liczbie, stąd produkty ich aktywności obecne są tutaj w najwyższym stężeniu. Stężenia końcowych produktów fermentacji bakteryjnej odzwierciedlają aktywność lokalnej mikroflory warunkującej przebieg procesów mikrobiologicznych. Istotną rolę w procesach fermentacji odgrywają produkowane podczas niej gazy, z których najważniejszymi są metan i dwutlenek węgla. Proces metanogenezy wzbudza duże zainteresowanie i od wielu lat jest przedmiotem badań w Zakładzie Fizjologii Zwierząt.
Spośród produktów aktywności mikroorganizmów na uwagę zasługują lotne kwasy tłuszczowe, które działają lokalnie w środowisku jelit poprzez wpływ na motorykę, wydzielanie oraz wchłanianie jelitowe. Ponadto kwasy te wykazują działanie przeciwzapalne, wzmagają przepływ krwi w błonie śluzowej oraz stymulują proliferację komórek nabłonka jelitowego, zwłaszcza po zadziałaniu czynników uszkadzających. Powyższe właściwości lotnych kwasów tłuszczowych były również przedmiotem naszych badań, podjętych we współpracy z Zakładem Parazytologii UP we Wrocławiu, dotyczących włośnicy doświadczalnej u myszy.

Celem badań jest analiza wpływu czynników genetycznych oraz środowiskowych na jakość siary i mleka zwierząt gospodarskich.
Zespół: Ewa Pecka-Kiełb, Dorota Miśta, Bożena Króliczewska, Wojciech Zawadzki

Mleko i jego produkty charakteryzują się wysoką wartością odżywczą i stanowią podstawowy element diety człowieka. Natomiast siara m.in. ze względu na właściwości nutraceutyczne, immunomodelujące, antyoksydacyjne, bakteriobójcze i bakteriostatyczne stanowi niezastąpiony pokarm dla nowo narodzonych zwierząt. Dodatkowo może być konserwowana, a następnie wykorzystywana jako źródło immunoglobulin, składników mineralnych i substancji biologicznie czynnych nie tylko w żywieniu osesków ale i w diecie człowieka.
W celu uzyskania wysokiej jakości produktów pochodzenia zwierzęcego otrzymanego na bazie wydzieliny gruczołu mlekowego należy pozyskać siarę i mleko o jak najlepszych parametrach mikrobiologicznych, o zwiększonym udziale kazein oraz niskiej liczbie komórek somatycznych. Skład oraz właściwości fizyko-chemiczne siary i mleka, to cechy które charakteryzuje spora zmienność. Determinowane są przez wiele czynników do których należą m.in. rasa, długość laktacji, ruja, wiek, stan zdrowia, żywienie, polimorfizm białek mleka.
W Zakładzie Fizjologii Zwierząt zajmujemy się określaniem wpływu czynników genetycznych i środowiskach na takie parametry jak zawartość białka, tłuszczu, węglowodanów, udział frakcji białkowych poziom długołańcuchowych kwasów tłuszczowych, poziom immunoglobulin w siarze i mleku krów, klaczy, świń oraz owiec.

Badania nad wpływem azotemii oraz krążenia pozaustrojowego na elementy morfotyczne krwi oraz status oksydoredukcyjny.
Zespół: Jolanta Bujok, Albert Czerski, Wojciech Zawadzki

Celem badań jest poznanie wpływu azotemii rozwijającej się w przebiegu przewlekłej niewydolności nerek oraz oddziaływania krążenia pozaustrojowego krwi podczas leczenia nerkozastępczego na funkcjonowanie komórek układu immunologicznego, układu krzepnięcia oraz na erytrocyty. Badania mają na celu również określenie roli stresu oksydacyjnego w progresji przewlekłej niewydolności nerek oraz w rozwoju komplikacji wiązanych z leczeniem nerkozastępczym.
Przewlekła niewydolność nerek stanowi znaczący problem w medycynie człowieka oraz w medycynie weterynaryjnej. Ma ona charakter postępujący i znacząco skraca przeżywalność pacjentów oraz jakość ich życia, nawet mimo rozwiniętych programów leczenia nerkozastępczego. Istotną rolę w tym zjawisku odgrywają komplikacje związane z azotemią jak również kontaktem krwi chorego z niecałkowicie biozgodnymi materiałami, z których wytwarzane są materiały pętli krążenia pozaustrojowego.
Zaobserwowano, że u chorych z przewlekłą niewydolnością nerek oraz leczonych nerkozastępczo między innymi podwyższone są markery stanu zapalnego, upośledzona jest funkcja neutrofilów oraz rozwijają się złożone zaburzenia hemostazy, znacząco skraca się czas życia erytrocytów co pogłębia anemię, rozwijają się zaburzenia gospodarki lipidowej, które u ludzi znacząco zwiększają ryzyko miażdżycy i chorób sercowo-naczyniowych. W rozwoju tych komplikacji znaczącą rolę może odgrywać stres oksydacyjny, który pojawia się w przebiegu przewlekłej niewydolności nerek i jest indukowany przez krążenie pozaustrojowe. W zakładzie prowadzimy badania nad markerami stresu oksydacyjnego we krwi zwierząt chorych na przewlekłą niewydolność nerek oraz u zwierząt zdrowych i z eksperymentalnie wywołaną niewydolnością nerek poddawanych hemodializie. Ponadto we współpracy z Katedrą Inżynierii Biomedycznej Politechniki Wrocławskiej badamy możliwości ochrony krwi w trakcie krążenia pozaustrojowego.

Zakład Histologii i Embrioogii:

W Zakładzie prowadzone są badania przy współpracy z innymi ośrodkami naukowymi z zakresu histofizjologii narządów oraz tkanek. Dotyczą one przede wszystkim tkanek twardych takich jak tkanka kostna i chrzęstna oraz tkanek zęba w różnych układach doświadczalnych zarówno materiału współczesnego jak i kopalnego. Ponadto, prowadzone są badania różnych zmian w aspektach fizjologicznych w narządach, zarówno w odniesieniu do nauk biologicznych jak i lekarsko-weterynaryjnych. Wykonywane są preparaty i rozmazy histologiczne tkanek w barwieniu rutynowym oraz przy użyciu barwień specjalnych, histochemicznych oraz immunohistochemicznych. Ponadto, w ograniczonym zakresie czasu prowadzone są badania żywych komórek pochodzących z hodowli komórkowych i ich odpowiedź na różne czynniki modulujące ich aktywność (mitochondria i cytoszkielet). Analizy są wykonywane przy zastosowaniu mikroskopii świetlnej i fluorescencyjnej wraz z wykorzystaniem różnorodnych badań morfometrycznych wspomaganych przez oprogramowanie Nis Elements AR.

Wpływ prebiotyków i synbiotyków na budowę histologiczną narządów limfatycznych u brojlerów. Zespół: Jan Madej, Marek Bednarczyk, Tadeusz Stefaniak

Prowadzona współcześnie intensywna produkcja drobiarska wywiera znaczący wpływ na funkcjonowanie układu odpornościowego kury. Zdolność do odpowiedzi immunologicznej na antygeny znajdujące się w otoczeniu, jak również skuteczność immunizacji, w głównej mierze zależy od stopnia rozwoju oraz kondycji układu odpornościowego. Wcześniejsze badania wskazują, że rodzaj mikroorganizmów (mikrobiom) znajdujących się w jelicie kury, ma wpływ na wzrost i status zdrowotny organizmu (Fooks i wsp. 2002, Bednarczyk i wsp. 2011). Prebiotyki oraz synbiotyki (prebiotyk + probiotyk) wpływają na mikrobiom jelita ptaków, stymulują tkankę limfatyczną związaną z jelitem (GALT – gut-associated lymphoid tissue) oraz modulują odpowiedź immunologiczną gospodarza (Cesta 2006, Haghighi i wsp. 2006, 2008, Brisbin i wsp. 2011).

Celem naszych badań była ocena wpływu prebiotyków i synbiotyków podanych in ovo na budowę histologiczną oraz skład komórkowy narządów limfatycznych u kury. Do jaj podawano: kontrola (C) – sól fizjologiczna, prebiotyk 1 (Pre1) – inulina, prebiotyk 2 (Pre2) – komercyjny transgalaktooligosacharyd Bi2tos, synbiotyk 1 (Syn1) – inulina + Lactococcus lactis subsp. lactis, synbiotyk 2 (Syn2) – Bi2tos + L. lactis subsp. cremoris. Materiał do badań stanowiła: grasica, torba Fabrycjusza, śledziona, końcowy fragment jelita biodrowego oraz migdałek jelitowy, pobrane od ptaków w 1., 7., 21. i 35 dniu po wykluciu. Wykazano immunomodulujący wpływ pre- i synbiotyków na budowę i skład komórkowy pierwotnych i wtórnych narządów limfatycznych kury. Obie substancje bioaktywne podane in ovo w 12 dniu inkubacji nie wpływały negatywnie na rozwój układu immunologicznego kurcząt. Już w 7. dniu po wylęgu dochodziło do obniżenia liczby limfocytów B w torbie Fabrycjusza (Pre1, Pre2 i Syn2), oraz szybszej kolonizacji migdałka jelitowego przez limfocyty T (wszystkie grupy) oraz limfocyty B (oba synbiotyki). W 21 dniu Syn2 obniżał stosunek kora/rdzeń w grasicy, spowalniał rozwój kory w torbie Fabrycjusza i stymulował strefę B-zależną w śledzionie. W tym samym czasie oba synbiotyki wykazywały silniejszy efekt stymulujący kolonizację GALT przez limfocyty T niż same prebiotyki. Analogiczny efekt w stosunku do limfocytów B występował pomiędzy grupami Syn2 i Pre2.

(Projekt był realizowany we współpracy z Katedrą Biochemii i Biotechnologii Zwierząt Uniwersytetu Technologiczno-przyrodniczego w Bydgoszczy)