Katedra i Klinika Chirurgii

Procedury bioasekuracji w Katedrze i Klinice Chirurgii

1. Cel:
Minimalizowanie ryzyka rozprzestrzeniania się zakażeń. Zapobieganie zakażeniom przenoszonym drogą kontaktową.

2. Przedmiot i zakres stosowania:
Przedmiotem niniejszej procedury jest określenie metod, zasad i sposobów postępowania w procesach utrzymania czystości.

3. Definicje i terminy:
Sprzątanie - proces, który ma na celu utrzymanie pomieszczeń w czystości oraz uniknięcie gromadzenia się zanieczyszczeń mechanicznych (kurz, substancje organiczne) wraz z biologicznymi czynnikami chorobotwórczymi.

Dekontaminacja - proces niszczenia mikroorganizmów (biologicznych czynników chorobotwórczych) poprzez mycie, dezynfekcję, sterylizację.

Mycie - etap dekontaminacji, usuwający zarówno zabrudzenia (brud, kurz, substancje organiczne), jak i pewną ilość biologicznych czynników chorobotwórczych.

Dezynfekcja - proces redukcji biologicznych czynników chorobotwórczych poprzez zastosowanie metod fizycznych, chemicznych.

4. Odpowiedzialność i uprawnienia:
Pracownicy i Wykonawcy odpowiadają za przestrzeganie obowiązujących instrukcji utrzymania czystości przez personel sprzątający.

5. Skrócony opis postępowania:
1. Mycie i dezynfekcję należy wykonać w sposób zaplanowany,
2. Przed myciem i dezynfekcją należy usunąć odpady,
3. Mycie należy rozpocząć od przedmiotów najmniej zabrudzonych (za takie uważa się przedmioty najwyżej położone), a skończyć na najniżej położonych lub najbardziej zabrudzonych,
4. W przypadku skażenia materiałem biologicznym (potencjalnie zakaźnym) – krew, płyny ustrojowe, wydaliny i wydzieliny pacjenta, należy w pierwszej kolejności bezpośrednio zastosować środek dezynfekcyjny, odczekać czas dezynfekcji zgodnie z zaleceniami producenta, następnie usunąć za pomocą materiału jednorazowego (lignina, ręcznik papierowy) znajdujący się na powierzchni materiał biologiczny i wykonać miejscową dezynfekcję,
5. Do czyszczenia zabrudzonych powierzchni należy używać wody z dodatkiem środków myjących i myjąco- dezynfekcyjnych.
6. Sprzęt do sprzątania ma zapewnić skuteczne i szybkie usuwanie zanieczyszczeń oraz eliminować możliwość przenoszenia drobnoustrojów do kolejno sprzątanych pomieszczeń,
7. Wózki do ręcznego sprzątania wyposażone stosownie do potrzeb sprzątanego obszaru,
8. Wózki do ręcznego sprzątania powinny być wyposażone w kolorowe wiaderka i pojemniki,
9. Ściereczki powinny być w takim samym kolorze co wiaderka i pojemniki,
10. Ściereczka i wiaderko tego samego koloru są przeznaczone do określonej powierzchni Załącznik- tabela „Kod kolorów”,
11. Ilość mopów i ściereczek musi być dostosowana do ilości pomieszczeń i rodzaju sprzątanych powierzchni,
12. Mopy ścierki raz użyte muszą być odłożone do worka z brudnym sprzętem,
13. Brudne mopy i ścierki muszą być poddane dezynfekcji i praniu,
14. Zebrane podczas sprzątania odpady usunąć do miejsc składowania zgodnie z obowiązującą Procedurą postępowania z opadami,
15. Sprzęt sprzątający po użyciu należy zdezynfekować i umyć,
16. Sprzęt przechowywać w czystym pomieszczeniu przeznaczonym do tego celu, w stanie suchym.

6. Powierzchnie objęte sprzątaniem zostały podzielone na dwie strefy:

Strefa bezdotykowa – obejmuje wszystkie powierzchnie, które nie mają bezpośredniego kontaktu z pacjentem za pośrednictwem rąk personelu i pacjentów. Do strefy bezdotykowej zalicza się: podłogi, ściany, okna.

Strefa dotykowa – obejmuje wszystkie powierzchnie, z którymi pacjent i personel kontaktują się często. Do strefy dotykowej zalicza się: klamki, uchwyty, kontakty, słuchawki telefoniczne, poręcze krzeseł, blaty robocze, strefę wokół umywalki, zewnętrzne powierzchnie sprzętu i aparatury medycznej.

7. Podział na strefy w zależności od poziomu zagrożenia pomieszczeń:

- „ Strefa I” – magazynowa, administracja, kasa itp.
- „Strefa II” - pomieszczenia socjalne, ciągi komunikacyjne
- „Strefa III” - gabinety zabiegowe, sale operacyjne, steryliazatornia
- „Strefa IV” - WC, łazienki, pomieszczenia składowania odpadów

TABELA KODÓW KOLORÓW ŚCIEREK

Kolor sprzętu Powierzchnie czyszczone 
czerwony powierzchnia deski sedesowej, muszli klozetowej, pisuaru, bidetu, kosze na odpady medyczne, sprzęt do sprzątania
niebieski meble i sprzęty znajdujące się we wszystkich pomieszczeniach takie jak: szafki, blaty, parapety, drzwi, klamki, łóżka, itp.
żółty powierzchnie i sprzęty w łazienkach, gabinetach takie jak: lustra, ściany glazurowane, zlewy, umywalki, pozostałe kosze na odpady, sprzęt do sprzątania
biały wszystkie powierzchnie w pokojach socjalnych, biurowych zachowując zasadę kolejności sprzątania

Uwaga: Po zakończonej pracy ściereczki wyrzucamy do kosza z czerwonym workiem!

ZAKRES CZYNNOŚCI DEKONTAMINACJI

Czynność Obszar mycia Obszar dezynfekcji niskiego stopnia Obszar dezynfekcji średniego stopnia
PREPARAT PROFESJONALNY DETERGENT PREPARATY O SPEKTRUM (B, F) ORAZ V-OSŁONKOWE (M.IN. HBV, HCV, HIV) PREPARATY O SPEKTRUM (B, F, V, TBC) WSZYSTKIE V (OSŁONKOWE I NIEOSŁONKOWE)
STREFA BEZDOTYKOWA

- klatki schodowe
- korytarze
- poczekalnie dla pacjentów
- biura
- sala wykładowa
- pomieszczenia techniczne
- szatnie
- magazyny zasobów czystych
- pokoje socjalne personelu

- gabinety
- toalety i łazienki
- sterylizatornia (strefa czysta, strefa sterylna)

- pomieszczenia przed- i pooperacyjne
- pomieszczenia składowania odpadów medycznych
- magazyn brudnej bielizny
- sterylizatornia (strefa brudna)

STREFA DOTYKOWA

- korytarze
- klatki schodowe
- biura
- sala wykładowa
- pomieszczenia techniczne
- szatnie
- pokoje socjalne personelu

- korytarze
- poczekalnie dla pacjentów
- sterylizatornia (strefa czysta, strefa sterylna)
- magazyn zasobów czystych
- gabinety

- pomieszczenia przed- i pooperacyjne
- gabinety
- toalety i łazienki
- sterylizatornia (strefa brudna)

Instrukcja postępowania z odpadami medycznymi powstającymi w toku działania jednostek organizacyjnych Katedry i Kliniki Chirurgii Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu

1. Wstęp

Ubocznym efektem działalności poszczególnych jednostek organizacyjnych Katedry i Kliniki Chirurgii (KiKCh) są powstające różnego rodzaju odpady. Celem niniejszej instrukcji jest ustalenie zasad pracy i takiego postępowania z odpadami medycznymi w KiKCh, aby postępowanie to było zgodne z obowiązującym w tym zakresie prawem. Każdorazowe użycie w niniejszej instrukcji określenia odpady oznacza odpady medyczne.

2. Ogólne zasady funkcjonowania systemu zbierania i gromadzenia odpadów.

- Zbieranie odpadów oznacza każde działanie, w szczególności umieszczanie w pojemnikach, segregowanie i magazynowanie odpadów, które ma na celu przygotowanie ich do transportu do miejsc odzysku lub unieszkodliwienia.

- Osobą odpowiedzialną za całokształt nadzorowania systemu zbierania i gromadzenia odpadów w jednostkach KiKCh jest Kierownik Kliniki.

- Kierownik KiKCh wyznacza osoby odpowiedzialne za nadzorowanie stanowisk zbierania i gromadzenia odpadów w poszczególnych jednostkach Kliniki.

- Utylizacją odpadów zajmują się firmy specjalistyczne na podstawie zawartych przez KiKCh umów, których kserokopia powinna być w każdej Pracowni.

- Przekazanie odpadów dokumentowane jest każdorazowo w Karcie przekazania odpadów.

3. Klasyfikacja odpadów medycznych

- Odpady medyczne są to odpady powstające w związku z udzielaniem świadczeń zdrowotnych oraz prowadzeniem badań i doświadczeń naukowych w zakresie medycyny weterynaryjne, Odpady te klasyfikuje się w następujący sposób:

- Odpady medyczne o kodach 18 01 02, 18 01 03, 18 01 80, 18 01 82 zwane "odpadami zakaźnymi", są to odpady niebezpieczne, które zawierają żywe drobnoustroje lub ich toksyny, o których wiadomo lub co do których istnieją wiarygodne podstawy do przyjęcia, że wywołują choroby zakaźne u ludzi lub innych żywych organizmów; należy je gromadzić w workach koloru czerwonego. Odpady medyczne o kodzie 18 01 03 są to m.in. inne odpady, które zawierają żywe drobnoustroje chorobotwórcze lub ich toksyny oraz inne formy zdolne do przeniesienia materiału genetycznego, o których wiadomo lub co, do których istnieją wiarygodne podstawy do sądzenia, że wywołują choroby u ludzi i zwierząt (np. zainfekowane igły, strzykawki, gaziki, podkłady), z wyłączeniem 18 01 80 i 18 01 82.

- Odpady medyczne, o kodach 18 01 06, zwane "odpadami niebezpiecznymi", są to odpady niebezpieczne inne niż zakaźne, które zawierają substancje chemiczne, o których wiadomo lub co do których istnieją wiarygodne podstawy do sądzenia, że wywołują choroby niezakaźne u ludzi lub innych żywych organizmów albo mogą być źródłem skażenia środowiska; należy je gromadzić w workach koloru żółtego. Są to m.in. środki chemiczne zawierające substancje niebezpieczne (kod 18 01 06).

- Odpady medyczne o kodach 18 01 01, 18 01 04, 18 01 07, 18 01 09, 18 01 81 zwane "odpadami innymi", Są to odpady medyczne nie posiadające właściwości niebezpiecznych. Należy je gromadzić w workach koloru innego aniżeli czerwony lub żółty np. odczynniki chemiczne nie zawierające substancji niebezpiecznych.

Zgodnie z klasyfikacją zamieszczoną w Rozporządzeniu Ministra Klimatu z dnia 2 stycznia 2020 roku (Dz. U. 2020 poz. 10) w KiKCh występują następujące odpady:

3.1  Nie segregowane odpady komunalne (kod 20 03 01) - zaliczamy do nich: śmieci z korytarzy, pomieszczeń administracyjnych, technicznych, socjalnych, pudełka kartonowe po lekach, opakowania po chemii gospodarczej oraz opakowania szklane, Odpady komunalne powinny być gromadzone w pojemnikach wyłożonych workami foliowymi czarnymi (kosze na śmieci, wiadra pedałowe) i wraz z workiem wyrzucane do pojemników zbiorczych - kontenerów nie rzadziej niż 1 x dziennie.

3.2  Odpady medyczne:

3.2.1 Odpady zakażone drobnoustrojami - ”zakaźne” - kod 18 01 03 są to odpady niebezpieczne dla ludzi i środowiska, w związku z czym wymagają utylizacji. Pochodzą one z procesu diagnozowania, leczenia i profilaktyki medycznej. Są to odpady zanieczyszczone krwią oraz wydzielinami i wydalinami. Zaliczmy do nich : zużyty sprzęt jednorazowy (igły, strzykawki, wenflony, aparaty infuzyjne, wzierniki, dreny, cewniki, skalpele, materiały opatrunkowe, plastry, sączki, szpatułki, rurki intubacyjne, rurki ustnogardłowe, ustniki, naczynia laboratoryjne, nożyki chirurgiczne, szczoteczki i bagietki cytologiczne, pojemniki po lekach itp.)

- Odpady te powinny być gromadzone na stanowisku pracy w workach czerwonych w odpowiednio oznakowanym koszu z widocznym piktogramem ostrzegającym przed zagrożeniem biologicznym. Worki należy tak umieścić na stelażu, w koszu czy wiadrze pedałowym, aby ich górna wywinięta na szerokość około 20 cm krawędź, nie uległa skażeniu.

- Odpady medyczne o ostrych końcach i krawędziach np, igły, nożyki i inne ostre przedmioty gromadzone są w pojemnikach plastikowych lub szklanych odpornych na przekłucie i działanie wilgoci. Kategorycznie zabrania się ponownego zakładania osłonki na użytą igłę, skalpel, kaniulę czy inne narzędzie ostre,

- Pojemniki lub worki z foli polietylenowej należy wymieniać na nowe tak często jak pozwalają na to warunki przechowywania oraz właściwości umieszczonych w nich odpadów medycznych, ale nie rzadziej niż co 72 godziny,

- Pojemniki lub worki mogą być wypełnione nie więcej niż do 2/3 ich objętości, • Niedopuszczalne jest otwieranie raz zamkniętych pojemników lub worków jednorazowego użycia,

- W przypadku uszkodzenia worka lub pojemnika należy go w całości umieścić w innym większym nieuszkodzonym worku lub pojemniku.

- Każdy pojemnik i każdy worek jednorazowego użycia powinny posiadać widoczne oznakowanie identyfikujące zawierające: kod odpadów w nich przechowywanych, miejsce pochodzenia odpadów, datę rozpoczęcia zbierania i datę zamknięcia, czytelny podpis osoby zamykającej pojemnik lub worek,

- Zgromadzone odpady przechowywane są do czasu utylizacji w wydzielonych pomieszczeniach w lodówkach lub chłodziarkach wyposażonych w termometry. Czas przechowywania odpadów zakażonych drobnoustrojami w temperaturze do 10°C nie może być dłuższy niż 30 dni.

3.2.2 Pozostałe odpady do których zaliczamy:

- Substancje chemiczne - postępowanie zgodne z opracowaną kartą charakterystyki w oparciu o obowiązujące przepisy prawne.

- Zużyte baterie alkaliczne - należy zbierać do pojemników kartonowych umieszczonych w pomieszczeniach na odpady i przekazać 1 x w roku do utylizacji.

Wykaz pomieszczeń jednostek organizacyjnych Katedry i Kliniki Chirurgii Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu

1.Ambulatorium małych zwierząt
2. Sala operacyjna I       
3. Sala operacyjna eksperymentalna I
4. Sala operacyjna eksperymentalna II
5. Pomieszczenie przedoperacyjne
6. Pomieszczenie pooperacyjne I
7. Pomieszczenie pooperacyjne II
8. Stomatologia  
9. Endoskopia                
10. Sala operacyjna dużych zwierząt
11. Pomieszczenie pooperacyjne dużych zwierząt
12. Wiwarium dla małych i dużych zwierząt
13. Pracownia radiologiczna
14. Pracownia tomografii komputerowej
15. Pracownia ultrasonograficzna
16. Poczekalnia
17. WC
18. Łazienka
19. Pokój gościnny
20. Pokój socjalny personelu
21. Biuro
22. Sekretariat
23. Korytarz
24. Magazyn
25. Klatka schodowa
26. Sala wykładowa
27. Sala ćwiczeniowa
28. Szatnia
29. Pomieszczenie techniczne
30. Sterylizatornia
31. Magazyn zasobów czystych
32. Magazyn brudnej bielizny
33. Pralnia
34. Pomieszczenie składowania odpadów medycznych